Kompleksy są to negatywne przekonania co do naszej osoby. Obejmować one mogą różne uczucia (takie jak lęk czy złość), ale przede wszystkim wiążą się z pojawianiem się wstydu. To jest trudna dla nas emocja, więc staramy się jakoś z nią poradzić i robimy to za pomocą różnych mechanizmów obronnych, czyli takich strategii psychologicznych, które są próbą poradzenia sobie z tym, co przykre. Dodatkowo występowanie kompleksów utrudnia nam normalne funkcjonowanie, przyczyniając się do pogarszania naszej samooceny oraz obniżania pewności siebie.

Można wyróżnić kilka kategorii kompleksów. I są nimi:

• wygląd zewnętrzny (np. waga, wzrost)
• rodzina pochodzenia (np. biedna rodzina lub rodzice nadużywający alkoholu)
• cechy charakteru (np. introwertyzm)
• brak określonych zdolności i umiejętności (np. brak znajomości języków obcych, obsługi komputera czy brak prawa jazdy)
• praca i wykształcenie (np. nieskończenie szkoły, przerwanie studiów czy praca nisko płatna)
• sytuacja finansowa (np. to, co posiadamy, gdzie mieszkamy, jak się ubieramy)
• odmienności (np. kolor skóry, pochodzenie etniczne, wyznanie religijne czy orientacja seksualna)
• ułomności (np. wada wymowy czy poruszanie się na wózku)

Więcej o kompleksach w wywiadzie z Igorem Rotbergiem w audycji radiowej Nocna Zmiana (od 1:11:40 do 1:27:20).