Tak, w porównaniu z poprzednimi dekadami w ostatnich latach obserwujemy zwiększenie liczby diagnoz ADHD (oraz innych neuroatypowości). Wynika to z lepszego rozumienia tego zaburzenia oraz wzrostu umiejętności diagnozowania. Jednocześnie nadal w Polsce diagnozuje się niewystarczającą liczbę osób. Według metaanalizy (Salari i in., 2023) występowanie tego zaburzenia wśród dorosłych ocenia się na 4,4%. Niemniej jednak, dane (Gondek i in., 2024) wskazują, że w publicznym systemie opieki zdrowotnej diagnozę ADHD postawiono jedynie u 3579 dorosłych pacjentów. Stanowi to niespełna 0,4% osób potencjalnie spełniających kryteria rozpoznania. Taka rozbieżność sugeruje, że ADHD wśród dorosłych jest w Polsce znacząco niedodiagnozowane.

Z czego wynika niedostateczna diagnoza?

1. U dorosłych objawy mogą być mniej oczywiste (np. wewnętrzny niepokój czy trudności w organizacji czasu).
2. Współwystępowanie innych zaburzeń, np. depresji czy uzależnienia, które mogą maskować objawy ADHD lub być traktowane jako główna diagnoza.
3. Niedostateczna świadomość społeczna i wśród specjalistów: niektórzy nadal zaprzeczają istnieniu tego zaburzenia.
4. Stereotypy i błędne przekonania, często rozpowszechniane w mediach społecznościowych.
5. Diagnozowanie ADHD za pomocą jednego czy dwóch testów.
6. Wysyp samozwańczych diagnoz (zwłaszcza po zrobieniu testu w internecie).

Zatem nie, nie wszyscy teraz mają ADHD. Wręcz przeciwnie: nadal mamy niewystarczającą rozpoznawalność tego zaburzenia w Polsce. Wprawdzie zwiększa się świadomość neuroróżnorodności, jednak warto pamiętać, że diagnoza jest procesem wieloetapowym, który będzie również identyfikował inne, współwystępujące stany lub je różnicował – wymaga zatem całościowego, specjalistycznego podejścia.

Bibliografia

Gondek, T. M., Stramecki, F., Cieśla, M., Ziegart-Sadowska, K., Foryciarz, K., Główczyński, P., Krupa, A. J., Krysta, K., Malec, A. K., Rewekant, A., Szczegielniak, A., Szczubiał-Kamińska, A., Taracha, A., Tokarek, A., Wojtkiewicz, A., Todzia-Kornaś, A. (2024). Diagnostyka i postępowanie terapeutyczne u dorosłych z ADHD. Psychiatria Spersonalizowana, 3(3-4), 43-73.

Salari, N., Ghasemi, H., Abdoli, N., Rahmani, A., Shiri, M.H., Hashemian, A.H., et al. (2023) The Global Prevalence of ADHD in Children and Adolescents: A Systematic Review and Meta-Analysis. Italian Journal of Pediatrics, 49: 48.

Fot. Hailey Reed / Unsplash